
Noten zijn verkrijgbaar in allerlei soorten en maten. De verschillende soorten noten hebben allemaal unieke eigenschappen en zitten boordevol goede voedingsstoffen. Wij vertellen je meer over noten soorten en hun belangrijkste eigenschappen.
Wat zijn noten?
Noten zijn volgens de plantkunde niet-openspringende, enkelvoudige dopvruchten met één zaad en een verhoute vruchtwand. Toch is dit niet helemaal volledig. Het grootste aantal vruchten die volgens de plantkunde niet bij de noten horen, worden in de voedingsmiddelenindustrie wel onder de noten geschaard. Denk hierbij aan pinda’s, pistachenoten, amandelen en walnoten. Noten zoals wij die in de voedingsmiddelenindustrie kennen, zitten boordevol goede, essentiële voedingsstoffen, waardoor ze onmisbaar zijn in een gezond voedingspatroon. Zo kan elke dag een handvol noten eten een wezenlijk verschil maken voor zowel jouw mentale als fysieke gezondheid. Wil je meer weten over deze superfoods? Wij vertellen je alles wat je moet weten over de verschillende soorten noten en hun unieke eigenschappen.
Voedingswaarden van noten soorten
Wil jij snel inzicht krijgen in de verschillende soorten noten en de bijbehorende voedingswaarden? Hieronder vind je een overzichtelijke tabel.
Per 100 gram | Energie (KJ) | Calorieën | Eiwitten | Koolhydraten | Vetten | Vezels | Gl |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Amandelen | 2728 KJ | 659 kcal | 21.7 gram | 14.1 gram | 55.8 gram | 7 gram | 15 |
Cashewnoten | 2552 kJ | 615 kcal | 21.2 gram | 20.8 gram | 48.2 gram | 3.8 gram | 22 |
Hazelnoten | 2959 kJ | 717 kcal | 14 gram | 6 gram | 69 gram | 8.2 gram | 33 |
Macadamia noten | 3072 kJ | 785 kcal | 7.8 gram | 13.4 gram | 76.1 gram | 8 gram | 10 |
Paranoten | 2853 kJ | 692 kcal | 15 gram | 5 gram | 67 gram | 4.3 gram | 10 |
Pecannoten | 2886 kJ | 700 kcal | 15.9 gram | 5.8 gram | 70.1 gram | 4.7 gram | 10 |
Pinda's | 2614 kJ | 631 kcal | 25.2 gram | 12.9 gram | 51.7 gram | 6.8 gram | 15 |
Pistachenoten | 2515 kJ | 601 kcal | 19.5 gram | 10.2 gram | 51.5 gram | 9.4 gram | 18 |
Walnoten | 2920 kJ | 708 kcal | 15.9 gram | 5.4 gram | 68.1 gram | 4.6 gram | 15 |
Bron: NEVO-online versie 2016/5.0, RIVM, Bilthoven
De bovenstaande gegevens zijn overgenomen uit de gegevens van het NEVO (Nederlands Voedingsstoffenbestand). Het Nederlands Voedingsstoffenbestand wordt uitgegeven door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu.
De glycemische index van noten soorten
De glycemische index, ook wel aangeduid als GI, geeft aan hoe snel koolhydraten in het bloed worden opgenomen. Een hoge GI betekent dat de koolhydraten snel worden opgenomen en een lage GI wil zeggen dat de koolhydraten langzamer in het bloed worden opgenomen. Hoe lager de GI van voeding, hoe minder bloedsuikerpieken en schommelingen er in de bloedsuikers ontstaan. Omdat voeding met een lage GI er voor zorgt dat de bloedsuikerspiegel stabieler blijft, worden deze voedingsmiddelen vaak aanbevolen aan mensen met diabetes. De GI van voedingsmiddelen wordt uitgedrukt in een getal van 0 tot 100. Een GI lager dan 55 is laag, een GI tussen de 55 en 70 is gemiddeld, en een GI hoger dan 70 is hoog. Dankzij de glycemische index kunnen koolhydraatrijke voedingsmiddelen eenvoudig met elkaar vergeleken worden en krijg je in één oogopslag inzicht in welke voedingsmiddelen de bloedsuiker snel en welke de bloedsuiker langzamer laten stijgen.
Waarom noten onmisbaar zijn in een gezond voedingspatroon
Noten zitten boordevol gezonde voedingsstoffen, zoals vitaminen en mineralen. Deze voedingsstoffen zijn essentieel bij het goed functioneren van zowel lichaam als geest. Zo kan het eten van meer noten er voor zorgen dat de spijsvertering beter gaat werken en kunnen noten er voor zorgen dat je je energieker voelt. Noten zijn niet alleen heel gezond, ze zijn ook erg lekker en kunnen uitstekend als snack geconsumeerd worden. Zo kan je er voor kiezen om een ongezond tussendoortje te verruilen voor een handvol noten. Noten bevatten essentiële bouwstoffen, zullen je een voller gevoel geven en zorgen er voor dat je meer energie krijgt. Dit volle gevoel houdt bovendien langer aan, waardoor je niet na een uur weer de neiging hebt om iets te eten.
Verschillende soorten noten
Om jou inzicht te geven in de verschillende soorten noten, hun voedingswaarden en unieke eigenschappen, hebben wij alle notensoorten, hun unieke eigenschappen en een aantal tips om ze toe te voegen aan jouw voedingspatroon voor je op een rijtje gezet.

Amandelen
Amandelen zijn het zaad van de amandelboom. Dit zaad zit verborgen in de pit van de vrucht van de amandelboom, een sierlijke, middelgrote boom. De amandelvrucht lijkt qua uiterlijk op de perzik, maar is wel groen van kleur. Als de vrucht van de amandelboom volgroeit is, splitst hij open, waardoor de pit eenvoudig uit de vrucht verwijderd kan worden. De pit wordt vervolgens gekraakt, zodat het met een bruin vliesje bedekte zaad tevoorschijn komt. Het vlies van de amandelen kan gewoon gegeten worden, maar het is ook mogelijk om dit vlies te verwijderen. De amandelen zonder vlies zijn eerst geblancheerd, waardoor het vlies loslaat en de blanke kleur verschijnt. Het grootste gedeelte van de amandelen wordt gekweekt in de Verenigde Staten, op de voet gevolgd door de lidstaten van de Europese Unie. Amandelen zijn verkrijgbaar in een bittere en een zoete variant. De bittere variant wordt niet gebruikt voor consumptie, de zoete wel. De lichtzoete smaak van de amandelen zorgt er voor dat deze heerlijke notensoort uitstekend als snack kan worden geconsumeerd, maar dat ze ook eenvoudig door allerlei gerechten verwerkt kunnen worden. Naast blanke en bruine amandelen zijn amandelen ook verkrijgbaar in een geroosterde en een gebakken variant. Daarnaast is het mogelijk om amandelmeel of amandelschaafsel te kopen.
Recepttip: Wil jij een gewone avondmaaltijd een twist geven? Dat kan met amandelen. Rooster de amandelen in de pan met behulp van een beetje boter/olijfolie en eventueel wat kruiden en combineer deze geroosterde amandelen met sperzieboontjes, broccoli of andere groenten. De geroosterde amandelen geven de groenten een bijzondere bite en zorgen er voor dat jouw gewone avondmaaltijd opeens een interessante twist krijgt.

Cashewnoten
De cashewnoot, ook wel cachounoot, bombaynoot of olifantsluis genoemd, is het zaad van de kasjoeboom. Cashewnoten groeien als klein vruchtje onder een grotere schijnvrucht. Deze schijnvrucht heeft de vorm van een langwerpige pompoen en wordt ook wel de cashewappel genoemd. De vruchthuid van de cashewnoot is giftig en kan ernstige huidirritaties veroorzaken, maar het zaad van deze vrucht is wel eetbaar. Cashewnoten groeiden oorspronkelijk alleen in Zuid-Amerika, maar zijn vandaag de dag ook te vinden in Aziatische landen. Ze hebben een milde, boterachtige smaak en kunnen uitstekend rauw gegeten worden, maar het is ook mogelijk om cashewnoten te bakken of te roosteren. De zachte smaak van cashewnoten maken deze noten bovendien geschikt om te verwerken in allerlei verschillende gerechten.
Recepttip: Cashewnoten zijn één van de meest populaire noten om te eten als snack. Deze noten kunnen echter ook uitstekend aan allerlei gerechten worden toegevoegd. Zo is cashew goed te combineren met kip, rijst en groenten, maar kan het ook een verrijking vormen in een gezonde pasta. Het is mogelijk om de cashewnoten rauw aan gerechten toe te voegen, maar ze kunnen ook met de andere ingrediënten worden meegebakken of -geroosterd.

Hazelnoten
Hazelnoten zijn de vruchten van de hazelaar. In tegenstelling tot alle andere noten in dit rijtje, vallen hazelnoten in de plantkunde wel onder de noemer noten. Hazelnoten groeien in Nederland, maar hier zijn ze zeer seizoensgebonden. Hazelnoten die het hele jaar verkrijgbaar zijn, worden geïmporteerd uit het buitenland. Hazelnoten hebben een typische, nootachtige smaak, waardoor ze door allerlei gerechten verwerkt kunnen worden, maar deze heerlijke noten zijn uiteraard ook te consumeren als snack. Het is mogelijk om hazelnoten rauw te eten, maar je kunt ook kiezen voor een geroosterde of gebakken variant. Daarnaast is het mogelijk om hazelnoten met chocolade te kopen. Hazelnoten bevatten veel vezels en kunnen zorgen voor een vol gevoel, waardoor je gedurende de dag minder de neiging hebt om te snoepen. Zo kan deze notensoort helpen met afvallen en een gezondere levensstijl.
Recepttip: Hazelnoten worden vaak verwerkt in allerlei zoete gerechten, maar wist je dat deze heerlijke noten ook uitstekend in een hartig gerecht verwerkt kunnen worden, en zelfs heerlijk smaken in een klassieke Hollandse stamppot? Het is mogelijk om rauwe, onbewerkte hazelnoten door een stamppot te verwerken, maar je kunt voor een extra bite ook kiezen voor gebakken of geroosterde hazelnoten.

Macadamia noten
Macadamia noten komen oorspronkelijk uit Australië en worden ook wel Queensland nuts genoemd, naar het land van herkomst. Vandaag de dag worden ze echter ook gekweekt in Afrika en Zuid-Amerika. De macadamia één van de moeilijkst te kraken notensoorten ter wereld. Deze harde nootjes bevatten echter wel het hoogste gehalte aan onverzadigde vetten van alle noten, want het kraken van deze nootjes meer dan waard maakt. Macadamia noten zijn zowel rauw, geroosterd als gebakken te eten en kunnen uitstekend in zowel zoete als hartige gerechten worden verwerkt.
Recepttip: Echte kookliefhebbers weten het: vis en nootjes zijn een uitstekende combinatie. Zo zijn macadamia noten uitstekend te combineren met zalm. Het is mogelijk de macadamia noten samen met wat andere ingrediënten te verwerken tot een soort van paneermiddel, maar je kunt er ook voor kiezen om een zalmgerecht te garneren met stukjes macadamia noten.

Paranoten
Paranoten, ook wel brazielnoten of amazonianoten genoemd, groeien in de vrucht van de paranotenboom. De vrucht van de paranotenboom is hard, kegelvormig en bevat zo’n 10 tot 25 paranoten. Paranoten worden nagenoeg niet gekweekt op grote kwekerijen, omdat het zo’n 10 tot 25 jaar duurt voordat de paranotenboom vrucht draagt. Bijna alle paranoten die verkocht worden, worden dus in het wild verzameld. De paranoot is afkomstig uit Zuid-Amerika en komt voornamelijk voor in Brazilië, Peru en Bolivia. Paranoten staan bekend om de hoge hoeveelheid selenium die ze bevatten. Om niet over de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid heen te komen is het aan te raden om niet meer dan 5 á 6 paranoten per dag te eten. Zo weet je zeker dat je niet te veel selenium consumeert. Het is mogelijk om paranoten te verwerken door een notenmix of een gerecht, maar omdat de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid paranoten slechts een paar noten bevat, kan je er ook voor kiezen om ze gewoon als snack te consumeren.
Recepttip: Omdat paranoten een hoge hoeveelheid selenium bevatten, is het aan te raden om van deze noten niet meer dan 6 stuks per dag te eten. Dat betekent echter niet dat je er niet mee kunt koken of bakken. Zo zijn paranoten goed te combineren met banaan en chocolade. Maak bijvoorbeeld eens bananenkoekjes met stukjes paranoten en stukjes gezonde chocolade. Zo creëer je in een handomdraai een heerlijke snack die ook nog eens heel gezond is.

Pecannoten
Pecannoten zijn de zaden van de pecanboom. Ze worden voornamelijk gekweekt in Amerika en lijken qua vorm veel op de walnoot. Pecannoten hebben een zoete, honingachtige smaak, waardoor ze veel verwerkt worden door zoete gerechten. Vergis je echter niet in deze bijzondere noot, ze zijn ook zeer geschikt om door hartigere gerechten te verwerken. Pecannoten kunnen rauw gegeten worden, maar het is ook mogelijk om voor een gebakken of geroosterde variant te kiezen.
Recepttip: Ben jij op zoek naar een heerlijk gerecht met pecannoten dat in een handomdraai gemaakt is? Vul eens een aantal paprika’s (uiteraard vooraf schoon- en leeggemaakt) met een mengsel van noten en rundergehakt. Braad het gehakt bruin in een pan, kruid het gehakt met verse kruiden en voeg eventueel nog wat stukjes paprika en/of fijngesneden pepers toe. Giet het mengsel in een kom, voeg de (in stukjes gehakte) pecannoten toe aan het gehakt, meng het geheel door elkaar en vul de paprika’s met de gehaktmix. Garneer het geheel met geraspte kaas en het genieten kan beginnen.

Pinda’s
Pinda’s groeien, in tegenstelling tot de andere noten soorten, niet aan een boom, maar in de grond. Daarom worden deze bijzondere noten ook wel aardnoot, grondnoot, olienoot of apennoot genoemd. Omdat pinda’s ondergronds groeien, behoren ze officieel niet tot de noten, maar tot de peulvruchten. De grootste producenten van pinda’s zijn China en de Verenigde Staten. Pinda’s hebben een nootachtige smaak en het is mogelijk om ze rauw te eten, maar meestal worden ze eerst gebrand. Pinda’s zijn eindeloos te combineren met allerlei andere voedingsmiddelen. Zo zijn ze uitstekend te verwerken in diverse gerechten, kunnen ze gebruikt worden om pindakaas van te maken en zijn ze zeer geschikt om te consumeren als snack. Het grote aanbod verschillende soorten pinda’s zorgt er voor dat er voor iedereen passende pinda’s verkrijgbaar zijn.
Recepttip: Pinda’s zijn één van de meest populaire noten, en ze bieden eindeloos veel mogelijkheden in de keuken. Zo zijn pinda’s uitstekend te verwerken in een heerlijke salade. Maak bijvoorbeeld eens een salade met ongezouten, ongebakken pinda’s, gegrilde en gekruide kipfilet, halve cherrytomaatjes en reepjes paprika. Garneer de salade met een verse, zelfgemaakte dressing en smullen maar.

Pistachenoten
Pistachenoten, ook wel pimpernoten, lachende noten of blije noten genoemd, zijn kleine nootjes met een harde, blank schil. Ze groeien aan de pistacheboom, een boom die van nature alleen in Azië voorkomt, maar vandaag de dag ook in Europa te vinden is. Pistachenoten worden gebruikt om pistache ijs te maken, maar het is ook mogelijk om deze heerlijke nootjes gewoon als snack te consumeren. Pistachenoten bevatten het laagste aantal calorieën van alle soorten noten, waardoor deze noten ook zeer geschikt zijn voor mensen die hun calorie inname proberen te reduceren. Het is mogelijk om pistachenoten rauw te eten, maar ze zijn ook verkrijgbaar in een geroosterde variant.
Recepttip: Het eten van gepelde pistachenoten is vaak een hele klus, maar wist je dat je deze heerlijke nootjes ook gepeld kunt kopen? De gepelde pistachenoten smaken heerlijk in allerlei bakgerechten. Maak bijvoorbeeld eens heerlijke psitachekoekjes of geniet van een gezonde pistachecake, eventueel verrijkt met vers fruit zoals aardbeien of frambozen.

Walnoten
Walnoten, ook wel okkernoten genoemd, zijn afkomstig van de walnotenboom. Walnoten worden aan de boom beschermd door een stevige groene bolster, die bij de rijping openbarst. Voordat walnoten gegeten kunnen worden, moeten ze eerst een aantal weken drogen in een goed geventileerde ruimte. Ze behoren officieel gezien tot de steenvruchten, vanwege de steenachtige binnenkant. De zachte, lichtzoete smaak van walnoten maakt deze noot zeer geschikt om te consumeren als snack. Daarnaast is het mogelijk om ze door een salade of door de yoghurt te strooien. Walnoten zijn gepeld, ongepeld en in stukjes verkrijgbaar.
Recepttip: Walnoten zijn heerlijk om te eten als snack, maar ze zijn ook uitstekend te verwerken tot een heerlijke dip. Verbrijzel de walnoten tot een soort pasta en voeg dan groenten en andere producten toe die je lekker vindt toe. Zo kan je pesto toevoegen (zowel rode als groene pesto smaken heerlijk bij walnoten), kunnen fijngehakte kruiden en pepers het geheel meer smaak geven en kunnen stukjes paprika de dip iets meer structuur geven. Wordt jouw dip wat te dik? Voeg dan wat olijfolie toe om de dip wat te verdunnen.
Noten in dop
Ben jij op zoek naar heerlijke soorten noten met een pure smaak? Dan zijn noten in dop iets voor jou. Sommige noten groeien in een dop en worden ook in deze dop verkocht, waardoor de pure smaak van deze noten bewaard blijft. De meest bekende noten in dop zijn de doppinda’s, maar ook pistachenoten en biologische walnoten mogen tot de noten in dop gerekend worden. Noten in dop zijn niet alleen erg lekker, ze zijn ook leuk om te eten. Omdat de dop eerst verwijderd moet worden eet je meestal minder van deze noten en heb een leuke bezigheid voor bijvoorbeeld onder het studeren, lezen of tv kijken. Noten in dop hebben als groot voordeel dat ze een langere houdbaarheidsdatum hebben dan hun gepelde variant, waardoor je jouw noten in dop niet in één keer op hoeft te eten, maar er meerdere avonden van kunt genieten.
Bereidingswijze verschillende soorten noten
Noten kunnen op veel verschillende manieren bereid worden. Zo kunnen ze gebakken worden in olie, kunnen ze droog geroosterd worden in een oven, is het mogelijk om ze te zouten en kunnen ze gekruid worden. Hieronder vind je meer informatie over de bereidingswijzen van de verschillende soorten noten. Zo weet je alles over de verschillende soorten en kun jij de noten kopen die het beste bij jou passen.
Rauwe, ongebrande noten
Rauwe, ongebrande noten zijn noten in hun meest pure vorm. De noten worden geoogst en verpakt en kunnen vervolgens geconsumeerd worden. Rauwe ongebrande noten hebben veel voordelen. Zo kunnen bepaalde bereidingswijzen er voor zorgen dat de goede eigenschappen van de noten deels teniet worden gedaan of volledig verloren gaan. Door te kiezen voor rauwe, ongebrande noten blijven alle goede eigenschappen en voedingsstoffen van deze noten bewaard en kan jij er optimaal van genieten.
Gebrande noten
Gebrande noten zijn heerlijke noten met een stevige bite, waardoor deze noten zeer geschikt zijn om te consumeren als hartige snack. Gebrande noten worden gebakken in olie met een hoge temperatuur, waardoor ze iets minder mineralen en vitamines bevatten dan de ongebrande, rauwe en/of de geroosterde variant. Toch maakt het voor de gezondheidswaarde van deze noten vrij weinig verschil. Omdat noten van zichzelf allerlei gezonde onverzadigde vetten bevatten nemen ze vrijwel geen andere vetsoorten, zoals olie, meer op, waardoor ongezonde stoffen niet in de noten terecht kunnen komen. Gebrande noten vallen onder de gezonde snacks en kunnen dus zonder zorgen geconsumeerd worden.
Biologische noten
Biologische noten zijn alle noten soorten die gekweekt worden op kwekerijen waar respect en zorg voor mens, dier en milieu centraal staat. Op dergelijke kwekerijen wordt geen gebruik gemaakt van kunstmatige meststoffen en bestrijdingsmiddelen. Ook mag de aanwezigheid van de kwekerij op geen enkele wijze schadelijk zijn voor het milieu, de mensen en de dieren in de omgeving. Biologisch gaat echter verder dan alleen de zorg voor mens, dier en milieu. Biologisch gaat ook over zorg voor jou. Daarom bevatten biologische noten geen kunstmatige kleur-, geur- en smaakstoffen en kan jij onbezorgd genieten van de heerlijke, pure smaak.
Geroosterde noten
Geroosterde noten zijn noten die geroosterd worden in een heteluchtoven. Aan deze noten worden geen kruiden of andere smaakstoffen toegevoegd, waardoor ze nagenoeg geen voedingswaarde verliezen en dus bijna net zo gezond zijn als rauwe, ongebrande noten. Noten roosteren is een goede manier om de smaak van een notensoort te versterken, zonder extra voedingsstoffen aan de noten toe te voegen.
Gezouten noten
In principe kunnen alle noten gezouten worden. Het zouten van noten zou je zelf uit kunnen voeren, maar het is ook mogelijk om gezouten noten te kopen. Het zouten van noten verandert niets aan de gezonde eigenschappen van de noot, alhoewel een te grote hoeveelheid zout wel slecht is voor je gezondheid. Daarom is het verstandiger om rauwe noten te eten of de noten te kruiden met verschillende kruiden.
Notenmix
Een notenmix is een mix van verschillende soorten noten. Notenmixen kunnen uit allerlei verschillende noten worden samengesteld. Het is mogelijk om een notenmix kant en klaar te kopen, maar je kunt er ook voor kiezen om zelf een notenmix samen te stellen. Notenmixen zijn uitstekend te consumeren als snack, maar kunnen ook door allerlei verschillende gerechten worden verwerkt.